Regional maraqların uzlaşması

Ana səhifə / Arxiv / Regional maraqların uzlaşması

Regional maraqların uzlaşması

17.05.2023 [12:02]

Azərbaycanın yaradılmasında israr etdiyi Zəngəzur dəhlizinin önəmini bir sıra nöqteyi-nəzərdən dəyərləndirmək mümkündür. İlk növbədə, onu vurğulayaq ki, Zəngəzur dəhlizi Naxçıvanla Azərbaycanın əsas hissəsini birləşdirəcək. Bununla da Naxçıvanın üç onillik ərzində davam edən blokadasına son qoyulacaq.

Eyni zamanda, dəhliz fəaliyyətə başladıqdan sonra Azərbaycanın tranzit imkanları daha da genişlənəcək. Son illərdə Azərbaycan Avrasiyanın yeni nəqliyyat xəritəsini formalaşdırıb və hazırda bu geniş coğrafiyanın bütün əsas yolları məhz ölkəmizdə kəsişir. Zəngəzur dəhlizi bu bağlantıda yeni və çox mühüm halqa təşkil edəcək. Dəhliz boyunca yaradılacaq dəmir və avtomobil yolları məhz ölkəmizin ərazisində Şərq-Qərb, Şimal-Cənub və Orta Dəhliz marşrutlarına inteqrasiya ediləcək. Azərbaycanın Xəzərdə qurduğu ən böyük limanın, həmçinin işğaldan azad edilmiş ərazilərdə inşa olunan üç beynəlxalq səviyyəli aeroportun yaradacağı imkanları da nəzərə alsaq, belə bir qənaət ifadə edə bilərik: Zəngəzur dəhlizi beynəlxalq səviyyədə daşımalar üçün ən cəlbedici marşrutlardan birinə çevriləcək və respublikamız perspektivdə etibarlı tranzit ölkə kimi bundan böyük həcmlərdə gəlirlər əldə edəcək.

Zəngəzur dəhlizinin yaradılmasında region dövlətləri ilə Azərbaycanın maraqları üst-üstə düşür. Dəhliz açılandan sonra Azərbaycan ərazisindən keçməklə Rusiyadan Ermənistana dəmir yolu xəttinin açılma ehtimalı realdır. Həmçinin Rusiya ilə İran arasında Naxçıvan ərazisi ilə dəmir yolu bağlantısı yaranacaq. Bundan başqa, İran ilə Ermənistan, Türkiyə ilə Rusiya arasında dəmir yolu bağlantısı olacaq. Beləliklə, bütün region ölkələri yeni infrastruktur layihəsindən fayda götürəcək. Son vaxtlarda Ermənistandan olduğu kimi, İrandan da Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı heç də birmənalı qarşılanmayan iddialar səsləndirilir. Bu ölkənin rəsmiləri Zəngəzur dəhlizin?n açılmasına qarşı çıxaraq bunun İran üçün “qırmızı xətt” olduğunu bildiriblər. İranın Zəngəzur dəhlizinə qısqanc münasibəti bu ölkənin əsassız siyasi və iqtisadi ambisiyalarından qaynaqlanır. Aydın şəkildə görünür ki, İran müstəqil Azərbaycanın regionda artan nüfuzunu həzm edə bilmir. Eyni zamanda, bu ölkədə regionda yeni nəqliyyat bağlantısının yaranması səbəbindən Şimal-Cənub dəhlizinə marağın azalacağını düşünürlər. Halbuki belə iddiaların hər hansı bir əsası yoxdur. Zəngəzur dəhlizi nəqliyyat bağlantılarının şaxələndirlməsinə yeni imkanlar yaradacaq. Şarl Mişelin açıqlamasından da göründüyü kimi, Zəngəzur dəhlizinin yaradılması ilə bağlı proseslərə heç kim, o cümlədən də İran mane ola bilməyəcək və geniş Avrasiya coğrafiyasının maraqlarına cavab verən layihə gerçəkləşəcək.

Mübariz

Paylaş:

Baxılıb: 164 dəfə