Parkinson xəstəliyi beyində deyil, böyrəklərdə başlaya bilər -TƏDQİQAT
30.06.2025 [09:15]
Parkinson xəstəliyi uzun illərdir beyinlə əlaqələndirilən nevrodegenerativ pozuntu kimi tanınır. Bu xəstəlik əsasən dopamin sintez edən neyronların zədələnməsi nəticəsində ortaya çıxır. Lakin Çin Xubey əyalətindəki Vuhan Universitetində aparılan tədqiqat xəstəliyin başlanğıc nöqtəsinin bədənin fərqli orqanı – böyrəklər ola biləcəyini ortaya qoyur.
AZƏRTAC “sciencealert.com” saytına istinadla xəbər verir ki, tədqiqat Parkinson xəstəliyinin əsas biomarkeri sayılan alfa-sinuklein (α-Syn) zülalına fokuslanıb. Bu zülalın anormal qatlanaraq yığınlar əmələ gətirməsi sinir hüceyrələrinin fəaliyyətinə mənfi təsir edir və beyin toxumasında zədələnməyə səbəb olur. Maraqlı tapıntı odur ki, bu patoloji zülal yığınları təkcə beyində deyil, böyrəklərdə də aşkar edilib. Genetik olaraq dəyişdirilmiş siçanlarla aparılan təcrübələr və insan toxuma nümunələrinin təhlili göstərib ki, α-Syn zülalı böyrəklərdə yığıla və oradan qanla beyinə keçərək nevroloji zədələnməyə səbəb ola bilər. Parkinson və Levi cismi demensiyası diaqnozu qoyulmuş 11 xəstədən onunun böyrəklərində bu zülalın yüksək səviyyədə olduğu müəyyən edilib. Eyni zamanda, xroniki böyrək xəstəliyi olan, lakin nevroloji simptomları olmayan 20 nəfərdən 17-də də oxşar pozuntular müşahidə olunub.
Sağlam böyrəklərə malik siçanlar α-Syn toplarını effektiv şəkildə orqanizmdən xaric edə biliblər. Lakin böyrək funksiyası zəif olan siçanlarda bu zülallar yığılıb və sonra beyinə yayılıb. Əlavə olaraq, beyinlə böyrəklər arasındakı sinir əlaqələri kəsilən siçanlarda bu yayılma müşahidə edilməyib, bu da zülalın periferik orqanlardan mərkəzi sinir sisteminə keçidini sübut edir.
Tədqiqatçılar, həmçinin qanda α-Syn səviyyələrinin azalmasının beyin zədələnməsinin qarşısını ala biləcəyini irəli sürürlər. Bu nəticə gələcəkdə Parkinson və Levi cismi demensiyası kimi xəstəliklərin müalicəsində qandan zülalın çıxarılması kimi terapevtik strategiyaların tətbiqinə yol aça bilər. Tədqiqatın məhdudiyyətləri arasında insan nümunələrinin sayının az olması və heyvan modellərində aparılan nəticələrin insanlara tam tətbiq oluna bilməməsi yer alır. Bununla belə, əldə edilən nəticələr Parkinson xəstəliyinin patogenezində böyrəklərin roluna dair yeni bir baxış təqdim edir.
Xəbər lenti
Hamısına bax
Dünya
16 İyul 23:31
Dünya
16 İyul 23:15
İqtisadiyyat
16 İyul 22:51
Dünya
16 İyul 22:20
Dünya
16 İyul 21:59
Dünya
16 İyul 21:23
Xəbər lenti
16 İyul 20:46
İqtisadiyyat
16 İyul 20:37
Dünya
16 İyul 20:19
İdman
16 İyul 19:48
Dünya
16 İyul 19:15
İqtisadiyyat
16 İyul 18:44
Dünya
16 İyul 18:23
YAP xəbərləri
16 İyul 18:22
Dünya
16 İyul 17:45
YAP xəbərləri
16 İyul 17:44
Siyasət
16 İyul 17:24
YAP xəbərləri
16 İyul 17:21
Dünya
16 İyul 17:11
Dünya
16 İyul 16:59
İdman
16 İyul 16:19
Sosial
16 İyul 16:18
Siyasət
16 İyul 15:39
Siyasət
16 İyul 15:38
Siyasət
16 İyul 15:37
Sosial
16 İyul 14:22
İdman
16 İyul 14:00
Sosial
16 İyul 13:47
Dünya
16 İyul 13:35
Mədəniyyət
16 İyul 13:19
Dünya
16 İyul 13:18
Dünya
16 İyul 12:36
Elanlar
16 İyul 12:20
Gündəm
16 İyul 12:19
Sosial
16 İyul 11:54
Sosial
16 İyul 11:38
Sosial
16 İyul 11:09
Sosial
16 İyul 10:58
MEDİA
16 İyul 10:42
İqtisadiyyat
16 İyul 10:34
İqtisadiyyat
16 İyul 10:34
Hadisə
16 İyul 10:33
İdman
16 İyul 10:28
Mədəniyyət
16 İyul 10:27
Siyasət
16 İyul 10:25
Siyasət
16 İyul 10:25
Dünya
16 İyul 10:22
Siyasət
16 İyul 10:21
İqtisadiyyat
16 İyul 10:17
Siyasət
16 İyul 09:54
Analitik
16 İyul 09:47
Analitik
16 İyul 09:38
Analitik
16 İyul 09:27
Analitik
16 İyul 09:13
Analitik
16 İyul 08:59
Ədəbiyyat
16 İyul 08:45
Maraqlı
16 İyul 08:32
MEDİA
16 İyul 08:16
Gündəm
16 İyul 07:48
Hadisə
15 İyul 23:38
İdman
15 İyul 23:15
Dünya
15 İyul 22:51
Elm
15 İyul 22:25
Xəbər lenti
15 İyul 22:14
Dünya
15 İyul 21:49
Dünya
15 İyul 21:34
Dünya
15 İyul 21:18
Dünya
15 İyul 20:59
Dünya
15 İyul 20:21
İqtisadiyyat
15 İyul 19:46
