Alimlər: Süd Yolunun mərkəzində qəribə kimyəvi aktivlik müşahidə olunur
12.03.2025 [21:54]
Alimlər Süd Yolu qalaktikasının mərkəzində qəribə kimyəvi aktivlik aşkar ediblər ki, bu da qaranlıq maddənin naməlum növünün mövcudluğundan xəbər verə bilər.
AZƏRTAC “Physical Review Letters” jurnalında dərc edilən araşdırmaya istinadla xəbər verir ki, sirli enerjili proseslərin əvvəllər düşünüldüyündən daha yüngül olan qaranlıq maddə hissəciklərinin toqquşması nəticəsində baş verə biləcəyi bildirilir.
Qaranlıq maddə Kainatın əsas sirlərindən biridir. O, gözəgörünməzdir, adi maddə ilə qarşılıqlı təsir göstərmir, amma kosmosun ümumi kütləsinin 85 faizini təşkil etdiyi təxmin edilir. Alimlər çoxdandır ki, onun kütləvi hissəciklərdən (WIMP) ibarət olduğuna inanırdılar, lakin yeni məlumatlar bir-biri ilə toqquşan və yüklü hissəciklərin axınlarını yaradan işıq hissəciklərinin mövcudluğuna işarə edir.
Qalaktikanın mərkəzində astronomlar uzun müddətdir müsbət yüklü hidrogen buludlarını müşahidə ediblər. Onlar bu anomaliyanı hələ də izah edə bilmirlər. Hidrogen normal olaraq neytraldır, lakin hansısa bir element elektronları ondan çıxarır. Təhlil göstərir ki, bir növ enerji mənbəyi buludda daim aktivdir və ionlaşma prosesini dəstəkləyir.
Əvvəllər alimlər bunun səbəbinin kosmik şüalar - Kainata nüfuz edən sürətli və enerjili hissəciklər ola biləcəyi versiyasını irəli sürürdülər. Bununla belə, tədqiqatçılar indi belə qənaətə gəliblər ki, enerji mənbəyi kosmik şüalardan daha yavaş hərəkət edir və indiyədək şübhəli bilinən qaranlıq maddə hissəciklərindən daha az kütləyə malikdir.
Alimlər hidrogenin qeyri-adi ionlaşması prosesindən əlavə qeyd edirlər ki, yeni fərziyyə qalaktikanın mərkəzindəki digər sirli hadisələri izah edə bilər. Məsələn, 511 keV enerjili xüsusi şüalanma uzun müddətdir qeydə alınıb, amma onun mənşəyi hələ də məlum deyil.
Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, Süd Yolunun mərkəzindəki kimyəvi proseslərin tədqiqi qaranlıq maddənin axtarışında yeni yol aça bilər. Nadir hissəciklərin toqquşmalarını tutmağa çalışan Yer əsaslı təcrübələrdən fərqli olaraq, qalaktikanın Mərkəzi Molekulyar Zonasının müşahidələri bizə real vaxt rejimində qaranlıq maddənin mümkün əlamətlərini görməyə imkan verir.
Xəbər lenti
Hamısına bax
Dünya
16 Mart 20:12
İdman
16 Mart 19:30
Hadisə
16 Mart 18:27
Maraqlı
16 Mart 17:42
Dünya
16 Mart 16:34
Dünya
16 Mart 15:44
YAP xəbərləri
16 Mart 15:19
Dünya
16 Mart 14:56
YAP xəbərləri
16 Mart 14:32
Hərbi
16 Mart 14:08
Dünya
16 Mart 13:52
YAP xəbərləri
16 Mart 13:28
Mədəniyyət
16 Mart 12:42
YAP xəbərləri
16 Mart 12:21
Dünya
16 Mart 11:39
Xəbər lenti
16 Mart 11:35
Dünya
16 Mart 10:48
YAP xəbərləri
16 Mart 10:26
Dünya
16 Mart 09:46
Dünya
16 Mart 09:15
Dünya
16 Mart 08:53
YAP xəbərləri
15 Mart 23:44
Dünya
15 Mart 23:20
Dünya
15 Mart 22:26
Dünya
15 Mart 21:34
YAP xəbərləri
15 Mart 21:20
Siyasət
15 Mart 20:38
YAP xəbərləri
15 Mart 20:18
Xəbər lenti
15 Mart 20:12
Hadisə
15 Mart 19:41
Sosial
15 Mart 19:20
İdman
15 Mart 18:59
İqtisadiyyat
15 Mart 18:17
Sosial
15 Mart 17:46
Siyasət
15 Mart 17:19
Hadisə
15 Mart 17:17
Siyasət
15 Mart 16:48
Hadisə
15 Mart 16:17
İdman
15 Mart 15:50
Dünya
15 Mart 15:28
İdman
15 Mart 14:37
Hadisə
15 Mart 14:15
YAP xəbərləri
15 Mart 13:54
İdman
15 Mart 12:45
Dünya
15 Mart 12:13
Sosial
15 Mart 11:50
Gündəm
15 Mart 11:41
Gündəm
15 Mart 11:38
Gündəm
15 Mart 11:37
Gündəm
15 Mart 11:35
Sosial
15 Mart 11:18
İqtisadiyyat
15 Mart 10:58
Siyasət
15 Mart 10:25
Siyasət
15 Mart 10:12
İqtisadiyyat
15 Mart 09:57
Siyasət
15 Mart 09:43
MEDİA
15 Mart 09:36
Dünya
15 Mart 09:19
Analitik
15 Mart 08:53
Ədəbiyyat
15 Mart 08:32
Ədəbiyyat
15 Mart 08:17
Hadisə
14 Mart 23:54
Sosial
14 Mart 23:34
YAP xəbərləri
14 Mart 23:18
Sosial
14 Mart 22:47
YAP xəbərləri
14 Mart 22:31
Dünya
14 Mart 22:14
YAP xəbərləri
14 Mart 21:50
Dünya
14 Mart 21:39
YAP xəbərləri
14 Mart 21:20
