Alimlər: 2040-cı ilə qədər ozon qatı əksər regionlarda bərpa olunacaq
27.09.2025 [19:33]
Yer kürəsinin ozon qatı bərpa olunur və alimlər bunu bəşəriyyətin planetimizi qorumaq üçün lazımi addımlar atdıqda nələrə nail ola biləcəyinin bariz nümunəsi hesab edirlər.
Bu müsbət xəbər ozon qatının tükənməsini qlobal təhlükə kimi tanıyan ilk sənəd olan Vyana Konvensiyasının 40 illiyinə həsr olunmuş Ümumdünya Meteorologiya Təşkilatının (ÜMT) Ozon bülleteninin dərcindən sonra elan olunub.
AZƏRTAC-ın xarici mediaya istinadla verdiyi xəbərə görə, son illər aparılan tədqiqatlar göstərir ki, Antarktida üzərindəki ozon qatının vəziyyəti nəzərəçarpacaq dərəcədə yaxşılaşıb və bu, onun uzunmüddətli bərpa tendensiyasına uyğundur. Hərçənd ki, bu yaxşılaşmanın müəyyən hissəsi təbii atmosfer dəyişimləri ilə bağlıdır, alimlər əsas diqqəti daha mühüm məqama yönəldirlər: davamlı bərpa prosesi dünya ictimaiyyətinin ozon qatını dağıdan xlorftor¬karbonlar (XFK) kimi dağıdıcı kimyəvi maddələrdən mərhələli şəkildə imtina etməsindən sonra başlayıb.
Yer səthindən bir neçə kilometr yüksəklikdə yerləşən ozon qatı canlıları zərərli ultrabənövşəyi şüalardan qoruyur. Onsuz dəri xərçəngi, katarakta, immun sisteminin zədələnməsi və ekosistemlərin pozulması riski kəskin artar.
1987-ci ildə qəbul olunmuş Monreal Protokolu sayəsində təqribən 200 ölkənin saç spreyləri, soyuducular və yanğınsöndürmə köpüklərində istifadə edilən XFK maddələrindən mərhələli şəkildə imtina etməsi nəticəsində proqnozlara görə, 2040-cı ilə qədər ozon qatı əksər regionlarda bərpa olunacaq. Mövcud tendensiya davam edərsə, 2066-cı ilə qədər Antarktida üzərindəki məşhur ozon dəliyi də tam bağlanacaq.
Ozon qatının son dövrlərdə bərpası həm də digər bir sıra Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinə nail olunmasına təkan verib. Buraya səhiyyə, iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə, ərzaq təhlükəsizliyi və biomüxtəliflik daxildir.
Həlledici məsələ insanların bundan sonra atacağı addımlardır. Bununla belə, alimlər bu xəbəri ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində nadir qlobal uğur və elmin beynəlxalq əməkdaşlıqla birlikdə planetin ən ciddi problemlərinə cavab verə bilməsinin nümunəsi kimi qiymətləndirirlər.
Xəbər lenti
Hamısına bax
YAP xəbərləri
02 Oktyabr 15:14

YAP xəbərləri
02 Oktyabr 14:19

YAP xəbərləri
02 Oktyabr 14:18

YAP xəbərləri
02 Oktyabr 14:17

YAP xəbərləri
02 Oktyabr 14:12

Gündəm
02 Oktyabr 13:54

Gündəm
02 Oktyabr 12:41

Gündəm
02 Oktyabr 12:39

Gündəm
02 Oktyabr 12:16

Gündəm
02 Oktyabr 11:56

Siyasət
02 Oktyabr 11:51

Siyasət
02 Oktyabr 11:24

Gündəm
02 Oktyabr 11:21

İqtisadiyyat
02 Oktyabr 10:49

Siyasət
02 Oktyabr 10:35

Analitik
02 Oktyabr 10:17

Analitik
02 Oktyabr 09:57

Analitik
02 Oktyabr 09:38

Siyasət
02 Oktyabr 09:35

Analitik
02 Oktyabr 09:31

Analitik
02 Oktyabr 09:14

Gündəm
02 Oktyabr 09:10

Sosial
02 Oktyabr 08:55

MEDİA
02 Oktyabr 08:22

Gündəm
02 Oktyabr 00:27

Sosial
01 Oktyabr 23:41

Gündəm
01 Oktyabr 23:29

YAP xəbərləri
01 Oktyabr 23:19

İdman
01 Oktyabr 23:13

Dünya
01 Oktyabr 22:48

YAP xəbərləri
01 Oktyabr 22:32

Elm
01 Oktyabr 22:09

Xəbər lenti
01 Oktyabr 21:46

YAP xəbərləri
01 Oktyabr 21:30

Sosial
01 Oktyabr 21:15

YAP xəbərləri
01 Oktyabr 20:41

Dünya
01 Oktyabr 20:14

Hadisə
01 Oktyabr 20:04

Dünya
01 Oktyabr 19:53

YAP xəbərləri
01 Oktyabr 19:36

YAP xəbərləri
01 Oktyabr 19:10

Gündəm
01 Oktyabr 18:58

YAP xəbərləri
01 Oktyabr 18:19

YAP xəbərləri
01 Oktyabr 18:05

YAP xəbərləri
01 Oktyabr 17:18

YAP xəbərləri
01 Oktyabr 17:10
YAP xəbərləri
01 Oktyabr 16:41

Hadisə
01 Oktyabr 16:37

YAP xəbərləri
01 Oktyabr 16:29

Gündəm
01 Oktyabr 16:21

Dünya
01 Oktyabr 15:40

Dünya
01 Oktyabr 15:21

Analitik
01 Oktyabr 15:17

YAP xəbərləri
01 Oktyabr 15:07

Gündəm
01 Oktyabr 14:55

Dünya
01 Oktyabr 14:39

Dünya
01 Oktyabr 14:17

Elm
01 Oktyabr 13:47

Sosial
01 Oktyabr 13:45

Hadisə
01 Oktyabr 13:43

İqtisadiyyat
01 Oktyabr 13:41

İqtisadiyyat
01 Oktyabr 13:39

Siyasət
01 Oktyabr 13:37

Dünya
01 Oktyabr 13:26

Dünya
01 Oktyabr 13:04

Dünya
01 Oktyabr 12:56

İqtisadiyyat
01 Oktyabr 12:19

Sosial
01 Oktyabr 11:47

Analitik
01 Oktyabr 11:24

Analitik
01 Oktyabr 10:48
