Bazar ertəsi günləri stres artır – TƏDQİQAT
11.10.2025 [20:44]
Alimlər müəyyən ediblər ki, bazar ertəsi günləri insan orqanizminə əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərərək stres və həyəcan səviyyəsini artırır ki, bu da uzunmüddətli dövrdə sağlamlığa zərər vura bilər.
AZƏRTAC xəbər verir ki, bu barədə “Scientific American” portalı yazır.
Elmi araşdırmaların nəticələrinə görə, iş həftəsinin başlanğıcı bioloji cəhətdən ölçüləbilən stres amilidir. Xüsusilə, bazar ertəsi günləri digər günlərlə müqayisədə narahatlıq, stres və hətta intihar meyilləri səviyyəsi daha yüksək olur. Müxtəlif ölkələrdə aparılan tədqiqatlar göstərib ki, bazar ertəsi günləri qəfil ürək tutmaları və digər ürək-damar xəstəlikləri nəticəsində ölüm ehtimalı bütün yaş qruplarından olan qadın və kişilər arasında 19 faiz artır.
Alimlərin qeyd etdiyinə görə, bazar ertəsinin təsiri sadəcə qısamüddətli əhval dəyişiklikləri ilə məhdudlaşmır. İş həftəsinin ilk günü narahatlıqdan şikayətlənən insanlarda bir neçə ay ərzində stresə cavab sisteminin aktivliyi yüksək səviyyədə qalır. Bu effekt artıq işləməyən yaşlı insanlarda da müşahidə olunur ki, bu da bazar ertəsi stresinin orqanizm üçün uzunmüddətli yükə çevrilə biləcəyini göstərir.
Tədqiqat çərçivəsində 50 yaşdan yuxarı 10 mindən çox Britaniya sakini araşdırılıb. Nəticələrə görə, bazar ertəsi günü müşahidə edilən narahatlıq kortizol, yəni stres hormonu səviyyəsini digər günlərlə müqayisədə əhəmiyyətli dərəcədə artırır. Alimlərin fikrincə, bu, istirahət günlərindən strukturlaşdırılmış iş həftəsinə keçid və həftənin əvvəlində yaranan yüksək qeyri-müəyyənlik hissi ilə əlaqədardır.
Tədqiqat müəllifləri qeyd edirlər ki, bəzi insanlar üçün “bazar ertəsi sindromu” ilkin stres amili aradan qalxdıqdan sonra belə orqanizmin avtomatik reaksiyasına çevrilir. Hər həftə təkrarlanan bu stres zamanla yığılaraq stres sisteminin tənzimlənməsində pozuntulara, nəticədə isə xroniki xəstəliklərin inkişaf riskinin artmasına səbəb ola bilər.
Alimlər vurğulayırlar ki, beynin stresə reaksiyası plastik xarakter daşıyır və dəyişə bilər. Meditasiya, şüurlu nəfəsalma, müntəzəm fiziki fəaliyyət və yuxu gigiyenasına riayət etmək kimi emosional tənzimləməyə yönəlmiş praktikalardan istifadə beynin həftəlik fəaliyyət dövrünü bərpa etməyə və sağlamlıq risklərini azaltmağa kömək edir.
Xəbər lenti
Hamısına bax
Siyasət
12 Oktyabr 18:30
Gündəm
12 Oktyabr 17:36
İdman
12 Oktyabr 17:26
Dünya
12 Oktyabr 16:21
Dünya
12 Oktyabr 15:40
Sosial
12 Oktyabr 14:29
Dünya
12 Oktyabr 13:37
Dünya
12 Oktyabr 12:41
Gündəm
12 Oktyabr 11:46
Dünya
12 Oktyabr 11:30
Dünya
12 Oktyabr 10:28
Hadisə
12 Oktyabr 09:21
Hərbi
12 Oktyabr 08:52
Dünya
11 Oktyabr 23:31
Siyasət
11 Oktyabr 22:19
Dünya
11 Oktyabr 21:40
Maraqlı
11 Oktyabr 20:44
Maraqlı
11 Oktyabr 19:33
Dünya
11 Oktyabr 18:24
Dünya
11 Oktyabr 17:43
Dünya
11 Oktyabr 16:22
Dünya
11 Oktyabr 15:31
Siyasət
11 Oktyabr 14:20
Dünya
11 Oktyabr 13:49
YAP xəbərləri
11 Oktyabr 13:12
Mədəniyyət
11 Oktyabr 12:41
Gündəm
11 Oktyabr 12:23
Gündəm
11 Oktyabr 11:59
Siyasət
11 Oktyabr 11:25
Siyasət
11 Oktyabr 10:53
İqtisadiyyat
11 Oktyabr 10:30
MEDİA
11 Oktyabr 10:17
Analitik
11 Oktyabr 09:48
İqtisadiyyat
11 Oktyabr 09:32
Ədəbiyyat
11 Oktyabr 09:15
Sosial
11 Oktyabr 08:51
Siyasət
11 Oktyabr 08:48
Sosial
11 Oktyabr 08:27
Xəbər lenti
10 Oktyabr 23:35
Hadisə
10 Oktyabr 23:34
Elm
10 Oktyabr 23:18
Dünya
10 Oktyabr 22:56
İdman
10 Oktyabr 22:41
Sosial
10 Oktyabr 22:15
Elm
10 Oktyabr 21:53
Xəbər lenti
10 Oktyabr 21:19
Hadisə
10 Oktyabr 20:42
Dünya
10 Oktyabr 20:35
İqtisadiyyat
10 Oktyabr 20:11
Sosial
10 Oktyabr 19:50
YAP xəbərləri
10 Oktyabr 19:49
Siyasət
10 Oktyabr 19:39
YAP xəbərləri
10 Oktyabr 19:17
YAP xəbərləri
10 Oktyabr 18:47
YAP xəbərləri
10 Oktyabr 18:26
YAP xəbərləri
10 Oktyabr 17:34
Dünya
10 Oktyabr 16:17
YAP xəbərləri
10 Oktyabr 16:05
Sosial
10 Oktyabr 16:03
YAP xəbərləri
10 Oktyabr 15:37
Sosial
10 Oktyabr 14:45
Sosial
10 Oktyabr 14:42
Hadisə
10 Oktyabr 14:40
İqtisadiyyat
10 Oktyabr 14:29
İqtisadiyyat
10 Oktyabr 14:27
Mədəniyyət
10 Oktyabr 14:24
YAP xəbərləri
10 Oktyabr 14:21
YAP xəbərləri
10 Oktyabr 13:30
YAP xəbərləri
10 Oktyabr 12:18
Dünya
10 Oktyabr 12:02
