Dopamin maddəsi qorxunun unudulmasında açar rolu oynayır - TƏDQİQAT
29.04.2025 [09:16]
Massaçusets Texnologiya Universitetinin nevroloqlarının yeni tədqiqatı göstərir ki, qorxunun unudulması prosesi dopamin adlı kimyəvi maddə ilə bağlıdır. Siçanlar üzərində aparılan araşdırmada məlum olub ki, təhlükə keçəndə beyin xüsusi siqnallar göndərir və bu siqnallar dopamin vasitəsilə qorxunun azaldılmasını və sakitliyin bərpasını təmin edir.
AZƏRTAC “MedicalXpress” portalına istinadla xəbər verir ki, tədqiqatın nəticələrinə əsasən, qorxunun öyrənilməsi və onun unudulması beyindəki xüsusi hissədə baş verir: qorxu yaddaşı, təhlükəli bir təcrübədən sonra “Rspo2” neyronları tərəfindən kodlaşdırılır. Təhlükə keçdikdən sonra yeni bir yaddaş - qorxunun yox olması - “Ppp1r1b” neyronları tərəfindən formalaşdırılır. Bu yeni yaddaşın formalaşması dopamin sintezi ilə izah edilir. Ona görə də insanlar təhlükənin keçdiyini anladıqda rahatlıq və xoşbəxtlik hiss edirlər.
Tədqiqatın detallarına əsasən, dopamin beyindəki “Ventral Tegmental Area” (VTA) adlı zonadan neyronlara ötürülür. Siçanlar üzərində aparılan təcrübələr göstərib ki, təhlükə gözlənilən anda dopamin “Rspo2” neyronlarında aktiv olur, təhlükə keçdikdə isə dopamin Ppp1r1b neyronlarında daha çox fəaliyyət göstərir. Dopamin siqnalı nə qədər güclü olarsa, siçanlar qorxularını bir o qədər tez unudur.
Əlavə təcrübələrə əsasən, tədqiqatçılar optogenetika texnologiyasından istifadə edərək, dopamin siqnallarını idarə etdilər: dopamin siqnalını artırdıqda qorxunun daha tez unudulduğu, azaltdıqda isə qorxunun davam etdiyi müşahidə olundu. Dopamin reseptorlarının (xüsusilə D1 reseptorları) neyronlarda aktivləşdirilməsi qorxunun yox olmasına səbəb oldu.
Bu nəticələr göstərir ki, qorxunun unudulması təsadüfi bir proses deyil, əksinə, beyindəki mükafatlandırma mexanizmləri tərəfindən dəstəklənən aktiv əməliyyatdır. Araşdırma travma sonrası stress pozuntusu (TSSB) və digər qorxu əsaslı psixi problemlərin müalicəsi üçün yeni imkanlar aça bilər.
Bu tədqiqat dopamin və onun beynin qorxu ilə bağlı dövrlərindəki rolu barədə daha dərin məlumat əldə etməyə və gələcəkdə daha effektiv psixoloji müalicə üsullarının hazırlanmasına kömək edə bilər.
Xəbər lenti
Hamısına bax
Dünya
22 May 11:23
Gündəm
22 May 11:17
İqtisadiyyat
22 May 10:47
İdman
22 May 10:40
Sosial
22 May 10:38
İqtisadiyyat
22 May 10:36
İqtisadiyyat
22 May 10:35
Siyasət
22 May 10:31
Analitik
22 May 10:19
İqtisadiyyat
22 May 09:56
Analitik
22 May 09:42
Analitik
22 May 09:25
Dünya
22 May 09:11
Mədəniyyət
22 May 08:50
MEDİA
22 May 08:34
Sosial
22 May 08:16
Sosial
21 May 23:45
İdman
21 May 23:38
Sosial
21 May 23:17
Sosial
21 May 22:52
Dünya
21 May 22:35
İdman
21 May 22:10
Hərbi
21 May 21:58
Gündəm
21 May 21:41
Dünya
21 May 21:34
Dünya
21 May 21:17
Dünya
21 May 20:46
Dünya
21 May 20:29
Dünya
21 May 20:15
Sosial
21 May 19:55
Dünya
21 May 19:31
İdman
21 May 19:12
YAP xəbərləri
21 May 18:58
Gündəm
21 May 18:37
YAP xəbərləri
21 May 18:35
YAP xəbərləri
21 May 18:14
YAP xəbərləri
21 May 17:52
YAP xəbərləri
21 May 17:30
YAP xəbərləri
21 May 17:19
YAP xəbərləri
21 May 17:07
YAP xəbərləri
21 May 16:58
YAP xəbərləri
21 May 16:53
Dünya
21 May 16:52
Siyasət
21 May 16:37
Analitik
21 May 16:29
Gündəm
21 May 16:27
Gündəm
21 May 16:16
Siyasət
21 May 16:06
Dünya
21 May 15:51
Xəbər lenti
21 May 15:50
Dünya
21 May 15:28
Gündəm
21 May 14:34
İqtisadiyyat
21 May 14:31
Siyasət
21 May 14:28
Sosial
21 May 14:27
İqtisadiyyat
21 May 14:27
Sosial
21 May 14:26
Xəbər lenti
21 May 14:20
Siyasət
21 May 14:19
Siyasət
21 May 14:18
YAP xəbərləri
21 May 13:33
Sosial
21 May 12:29
YAP xəbərləri
21 May 12:24
YAP xəbərləri
21 May 12:23
İdman
21 May 11:52
Sosial
21 May 11:49
Gündəm
21 May 11:46
Xəbər lenti
21 May 11:22
Gündəm
21 May 11:18
Gündəm
21 May 10:48
