Hədəf Türk Dünyasıdır?

Bakı:

17°C

77%

9m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Gündəm / Hədəf Türk Dünyasıdır?

Hədəf Türk Dünyasıdır?

07.01.2022 [10:17]

Qazaxıstandakı hadisələri sosial-iqtisadi vəziyyət diktə etmir...

Nurlan

Qazaxıstanda baş verən hadisələr dünya mediasının diqqət mərkəzindədir. Siyasi analitiklər prosesi müxtəlif aspektlərdən şərh edirlər, ayrı-ayrı iddialar və ehtimallar səsləndirirlər. Diqqət çəkən məqamlardan biri isə bu ölkədə baş verən hadisələrin Türk Dünyasına, yaxud Türk birliyinə qarşı yönəlməsi iddiasıdır. Qeyd olunur ki, geopolitik güc mərkəzləri son zamanlar Türk Dünyası coğrafiyasında güclənən inteqrasiyanın qarşısını almağa, Türk Dövlətləri Təşkilatının (TDT) regional güc mərkəzindən qlobal oyunçuya çevrilməsinə mane olmağa çalışırlar.

TDT-nin bəyanatında nə deyilir?

Yeri gəlmişkən, Türk Dövlətləri Təşkilatı Qazaxıstandakı vəziyyətlə bağlı bəyanat yayıb. Bəyanatda “Türk Dövlətləri Təşkilatına üzv dövlətlər olaraq baş verən son hadisələrin fonunda biz Qazaxıstanda sülh və sabitliyə əhəmiyyət verdiyimizi vurğulayır və üzv ölkəmiz Qazaxıstanla güclü həmrəyliyimizi ifadə edirik”, - deyə vurğulanıb. Bəyanatda daha sonra qeyd edilib: “Qardaş qazax xalqının sağlam düşüncəsinə və vəziyyətin normallaşmasını arzuladığına güvənirik. Qazaxıstan rəsmilərinin sülh yolu ilə gərginliyi azaltmaq, asayiş və sabitliyi yenidən bərpa etmək gücünə malik olduğuna inanırıq. Qazaxıstan hökumətinə və xalqına lazım ola biləcək hər cür dəstəyi verməyə hazır olduğumuzu bəyan edirik”.

Güc mərkəzləri nədən narahatdır?

Politoloq Qabil Hüseynli “Yeni Azərbaycan”a açıqlamasında deyib ki, son zamanlar Qazaxıstan, xüsusilə də keçmiş prezident Nursultan Nazarbayev Türk Dünyası birliyinin gücləndirilməsində mühüm xidmətlər göstərib: “Bilirsiniz ki, 2009-cu ildə Naxçıvanda Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının təsis konfransı keçirildi. Ötən ilin noyabr ayında isə İstanbul şəhərində keçirilən Zirvə toplantısında qurumun Türk Dövlətləri Təşkilatı (TDT) adlandırılması barədə qərar qəbul edildi. Qazaxıstan bu qurumun ötən müddət ərzində mühüm beynəlxalq təşkilata çevrilməsində vacib rol oynayıb. Türk Dünyasında birliyin, TDT-nin fəaliyyətinin gücləndirilməsi isə bir sıra güc mərkəzlərini ciddi şəkildə narahat edir. Yeri gəlmişkən, son zamanlar bir sıra ölkələrin mətbuat orqanlarında bu təşkilata qarşı tənqidi yazılar dərc edilir, qızğın müzakirələr aparılır, o cümlədən Qazaxıstan, keçmiş prezident Nazarbayev hədəf seçilirdi. Xüsusilə də, görülən işlər, eləcə də bu ölkədə latın qrafikasına keçilməsi tənqid hədəfinə çevrilirdi”.

Motiv sosial-iqtisadi məsələlər deyil, çünki...

“Qazaxıstanın yeni əlaqələr vasitəsilə sosial-iqtisadi inkişafını sürətləndirməsi də həmin dairələr tərəfindən ciddi narahatlıqla qarşılanırdı. Qeyd edim ki, bu ölkə əhalinin rifahının yaxşılaşdırılması istiqamətində çox mühüm uğurlar qazanıb. Bu gün Qazaxıstanda sosial məsələlərlə əlaqədar etiraz aksiyalarının keçirildiyi qeyd edilsə də, o, MDB dövlətləri sırasında - postsovet məkanında ən yüksək həyat tərzinin olduğu ölkədir. Sıravi vətəndaşlar bir neçə saat ərzində şirkət qeydiyyatdan keçirə, dövlətdən minimum 30 hektar torpaq sahəsi almaqla, cüzi faizlə kredit götürməklə kənd təsərrüfatı sahəsində sahibkara çevrilə bilər. Qazaxıstanda kiçik və orta sahibkarlıq əhəmiyyətli dərəcədə inkişaf edib. Ona görə də söyləmək olar ki, aksiyalarda iştirak edənlər xarici dövlətlərin xüsusi xidmət orqanlarına çalışanlardır”, - deyə Q.Hüseynli əlavə edib.

Eyni ssenari üzrə... Yaxud əsas hədəf, bəlkə də, Çindir

Siyasi şərhçi Tofiq Zülfüqarov isə fərqli düşünür. Onun fikrincə, Türk dünyasının mədəni-mənəvi, tarixi və siyasi yaxınlığı, iqtisadi əlaqələri böyük gücləri ciddi narahat etmir. “Çünki Türk dövlətləri coğrafiyasında iqtisadi əməkdaşlıq yüksək səviyyədə deyil. Təbii ki, Azərbaycan istisna olmaqla. Ona görə də düşünürəm ki, hədəf Türk Dünyası və ya Türk Dövlətləri təşkilatı deyil. Ümumiyyətlə, hadisələrin sifarişçiləri xarici qüvvələrdir. Eyni zamanda, proseslərdə ciddi qəribəlik var. Üzdə qarşıdurma olsa da, Rusiyapərəst və Qərbpərəst qüvvələr, sanki, eyni ssenari üzrə hərəkət edirlər. Bunu, qismən də olsa, Belarus hadisələri zamanı görmüşük. Əsas hədəf, bəlkə də, Çindir”.

Türkiyə böhranın aradan qaldırılmasında mühüm rol oynaya bilər

T.Zülfüqarov əlavə edib ki, gələcəkdə bu məsələdə Rusiya-Türkiyə əməkdaşlığı müşahidə oluna bilər: “Türkiyə böhranın aradan qaldırılmasında mühüm rol oynaya bilər. Rusiya da istəyər ki, sabitliyin əldə olunmasında belə bir qüvvənin imkanlarından istifadə olunsun”.

Paylaş:

Baxılıb: 767 dəfə