Psixoloq: Yuxu ilə bağlı yanlış inanclar sağlamlığa mənfi təsir göstərir
01.01.2025 [13:26]
Yuxu insan həyatının vacib bir hissəsini təşkil edir. Lakin bu sahədə geniş yayılan yanlış inanclar sağlamlığımız üzərində mənfi təsir göstərə bilər.
AZƏRTAC “The İndependent” nəşrinə istinadla xəbər verir ki, psixoloq Ceremi Din yuxu ilə bağlı geniş yayılan yanlış inancları və onların elmi izahını təqdim edib.
1. Xoruldamaq. Xoruldamaq adi hal kimi qəbul edilsə də, xroniki xoruldama yuxu apnesinin göstəricisi ola bilər. Bu, arterial təzyiq, ürək xəstəlikləri və gündəlik yorğunluğa səbəb ola bilər. Xüsusən tıxanma və boğulma səsləri müşahidə edilirsə, mütləq həkimə müraciət olunmalıdır.
2. Yuxunun bərpa edilə biləcəyi inancı. Həftə ərzində az yatıb, həftə sonları uzun müddət yatmaqla bu fərqi bağlamaq “mümkündür” düşüncəsi yanlışdır. Yuxu rejimindəki qeyri-sabitlik xroniki yorğunluğun mənfi təsirlərini aradan qaldıra bilmir. Sağlam həyat tərzi üçün yuxu rejimində müntəzəmlik vacibdir.
3. Yaşlıların daha az yuxuya ehtiyacı olduğu fikri. Yaşlıların yuxuya daha az ehtiyac duyduğu inancı elmi əsaslara söykənmir. Hər yaşdan insanın gecə ən 7-9 saat yuxuya ehtiyacı var. Yaşlıların daha erkən oyanması, yuxu ehtiyaclarının azalması anlamına gəlmir.
4. Yatmazdan əvvəl alkoqolun rahatladıcı olduğu düşüncəsi. Alkoqol yuxuya getməyi asanlaşdırmaq təsiri bağışlasa da, emosional və zehni istirahəti təmin edən yuxu mərhələsinə zərər verir. Bu, yorğun və narahat oyanmağa səbəb olur. Daha sağlam yuxu üçün bitki çayları kimi alternativlər tövsiyə edilir.
5. İşıqlı otaqda yuxunun zərərsiz olması fikri. İşıq yuxu dövrünü tənzimləyən melatonin hormonunun sintezini azaldır. Yatmaq üçün tam qaranlıq mühit tövsiyə olunur. Televizor, kompüter və telefonların yaydığı işıqlar da yuxuya getməyi çətinləşdirir.
6. Az yatmağa alışmağın mümkün olması. Az yatmağa alışdığını düşünən insanlar, idrak performansı, əhval-ruhiyyə və ümumi sağlamlıq baxımından mənfi təsirlərə məruz qalırlar. Keyfiyyətli və kifayət qədər yuxu həm fiziki, həm də zehni sağlamlıq üçün vacibdir.
7. Günorta yuxusunun gecə yuxusunun yerini tuta biləcəyi inancı. Qısa müddətli günorta yuxusu performansı artıra bilər. Lakin bu, gecə yuxusunun yerini tuta bilməz. Yuxu rejiminin təbii ritmini qorumaq üçün günorta yuxularının müddətinə və vaxtına diqqət yetirilməlidir.
8. İstənilən vaxt və yerdə yuxuya getməyin sağlamlıq göstəricisi olması düşüncəsi. Tez yuxuya getmək, əslində, yuxusuzluğun və ya yuxu pozğunluğunun əlaməti ola bilər. Sağlam şəkildə yuxuya getmə müddəti adətən 10-20 dəqiqə arasında olmalıdır.
9. Gecə idmanının yuxuya təsir etmədiyi barədə yanlış düşüncə. İdman ümumilikdə yuxu keyfiyyətini artırsa da, gec saatlarda edilən intensiv məşqlər yuxuya getməyi çətinləşdirə bilər. Daha erkən saatlarda yüngül fiziki fəaliyyət yuxuya müsbət təsir edir.
10. Həddindən artıq yatmağın faydalı olduğu inancı. Normadan artıq yuxu depressiya, şəkərli diabet və ürək-damar xəstəlikləri riskini artırır. Yaş, genetik faktorlar və həyat tərzi yuxu ehtiyacını fərqləndirsə də, balans qorunmalıdır. Böyümə dövründə olan uşaqlar üçün təxminən 10 saat, böyüklər üçün isə 7-9 saat yuxu kifayət edir.
Yuxu yalnız istirahət üçün deyil, ümumi sağlamlıq və həyat keyfiyyətinin qorunması üçün vacibdir. Yanlış inanclardan uzaq duraraq yuxu rejimini elmi məlumatlara əsasən tənzimləmək həyata müsbət təsir göstərə bilər. Unutmamaq lazımdır ki, keyfiyyətli yuxu lüks deyil, zərurətdir.
Xəbər lenti
Hamısına baxİdman
13 Yanvar 20:19
Elm
13 Yanvar 19:54
İqtisadiyyat
13 Yanvar 19:38
Dünya
13 Yanvar 19:17
İdman
13 Yanvar 18:59
Sosial
13 Yanvar 18:27
Siyasət
13 Yanvar 18:03
YAP xəbərləri
13 Yanvar 18:01
YAP xəbərləri
13 Yanvar 17:36
YAP xəbərləri
13 Yanvar 17:35
YAP xəbərləri
13 Yanvar 17:32
YAP xəbərləri
13 Yanvar 17:32
Dünya
13 Yanvar 17:22
Xəbər lenti
13 Yanvar 17:13
YAP xəbərləri
13 Yanvar 15:55
YAP xəbərləri
13 Yanvar 15:54
YAP xəbərləri
13 Yanvar 15:53
YAP xəbərləri
13 Yanvar 15:52
Dünya
13 Yanvar 15:27
Siyasət
13 Yanvar 15:13
Dünya
13 Yanvar 14:45
Sosial
13 Yanvar 14:39
Hadisə
13 Yanvar 14:28
Gündəm
13 Yanvar 14:15
Gündəm
13 Yanvar 12:27
Dünya
13 Yanvar 12:16
Elm
13 Yanvar 12:13
Dünya
13 Yanvar 12:03
Sosial
13 Yanvar 11:36
Sosial
13 Yanvar 10:59
Hadisə
13 Yanvar 10:54
Dünya
13 Yanvar 10:53
Dünya
13 Yanvar 10:44
Dünya
13 Yanvar 10:35
Hadisə
13 Yanvar 10:16
Dünya
13 Yanvar 10:12
İqtisadiyyat
13 Yanvar 10:11
Dünya
13 Yanvar 09:51
Sosial
13 Yanvar 09:32
Dünya
13 Yanvar 09:18
Dünya
13 Yanvar 08:57
Sosial
13 Yanvar 08:35
Dünya
12 Yanvar 23:55
Hadisə
12 Yanvar 23:15
Dünya
12 Yanvar 22:41
Dünya
12 Yanvar 22:18
Dünya
12 Yanvar 21:57
İdman
12 Yanvar 21:15
Dünya
12 Yanvar 20:43
Hadisə
12 Yanvar 20:25
Dünya
12 Yanvar 19:52
İdman
12 Yanvar 19:16
Siyasət
12 Yanvar 18:50
İdman
12 Yanvar 18:10
Xəbər lenti
12 Yanvar 17:50
Dünya
12 Yanvar 17:15
Xəbər lenti
12 Yanvar 16:54
Hadisə
12 Yanvar 16:10
Dünya
12 Yanvar 15:50
Dünya
12 Yanvar 15:15
Xəbər lenti
12 Yanvar 14:50
Xəbər lenti
12 Yanvar 14:38
Dünya
12 Yanvar 13:52
Dünya
12 Yanvar 13:17
Dünya
12 Yanvar 12:45
Dünya
12 Yanvar 12:16
Dünya
12 Yanvar 11:47
Hadisə
12 Yanvar 11:23
İdman
12 Yanvar 10:51
Dünya
12 Yanvar 10:19