Müharibə nə vaxt bitəcək?

Bakı:

21°C

64%

15m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Siyasət / Müharibə nə vaxt bitəcək?

Müharibə nə vaxt bitəcək?

08.04.2022 [10:20]

Bu gün çoxlarını narahat edən aktual məsələlərdən biri də Ukraynada qanlı müharibənin nə vaxt bitəcəyidir. Müharibə başlayandan bəri bu məsələ ilə bağlı çoxlu proqnozlar verilirdi: bəziləri güman edirdilər ki, Ukrayna Rusiya ordusunun təzyiqinə üç gün belə dözməyəcək, bəziləri də müharibənin maksimum bir aya bitəcəyinə inanırdı. Bununla belə, müharibə 43 gündür davam edir və hətta dünyanın ən təcrübəli analitikləri, politoloqları, aparıcı kəşfiyyat qurumları belə müharibənin nə vaxt bitəcəyini təxmin edə bilmirlər.

Taleh AĞAVERDİEV

Bu baxımdan ABŞ Silahlı Qüvvələrinin Birləşmiş Qərargah Rəisləri Komitəsinin sədri, general Mark Millinin Rusiya ilə Ukrayna arasında müharibənin illərlə davam edəcəyini bəyan etdiyi son çıxışı diqqəti cəlb edir. “İnanıram ki, bu, uzun illərlə davam edəcək bir münaqişədir. Bəlkə də 10 il, amma bir neçə il sürəcəyi dəqiqdir. Düşünürəm ki, ABŞ, NATO, Ukrayna və onu dəstəkləyən bütün müttəfiqlər və tərəfdaşlar uzun müddət bu işə cəlb olunacaqlar”, - deyə Milli bildirib.

Maraqlıdır ki, amerikalı generalla paralel olaraq NATO-nun baş katibi Yens Stoltenberq də “Rusiyanın Ukraynaya qarşı müharibəsi uzun aylar, hətta illərlə davam edə bilər” deyərək oxşar fikir səsləndirmişdi. ABŞ prezidentinin milli təhlükəsizlik məsələləri üzrə müşaviri Ceyk Sallivan da hesab edir ki, Rusiyanın Ukraynaya qarşı müharibəsinin növbəti mərhələsi “aylar və ya daha çox” davam edə bilər. Bu arada ABŞ-ın Avropa Ordusunun keçmiş komandanı general Ben Hodces ayın əvvəlində qeyd edib ki, qarşıdakı üç həftə həlledici olacaq. “Hazırda baş verənlər Putinin Ukraynaya qarşı müharibəni dayandırmaq qərarına təsir edəcək” deyən Hodces qeyd edib ki, “Ukraynaya indi rusları məğlub etməyə kömək olunmasa, bu, aylarla və illərlə uzanacaq”.

Yüksək səviyyəli Qərb rəsmiləri, şübhəsiz ki, boş yerə belə bəyanatlar verməzdilər. Aydındır ki, bu bəyanatların arxasında Ukraynadakı hərbi münaqişəni mümkün qədər uzatmaq üçün konkret niyyətlər dayanır. Səbəbsiz deyil ki, NATO xarici işlər nazirləri cümə axşamı keçirilən iclasda Ukraynaya silahların, o cümlədən ağır silahların gələcək tədarükünü müzakirə ediblər. Aİ-nin xarici əlaqələr və təhlükəsizlik siyasəti üzrə ali nümayəndəsi Cozep Borrel daha əvvəl bildirmişdi ki, Avropa İttifaqı münaqişəni tez bir zamanda dayandırmaq və insanların həyatını xilas etmək üçün belə bir siyasətdən əl çəkmə ilə bağlı çağırışlara baxmayaraq, Ukraynaya silah tədarükünü davam etdirəcək.

Və etiraf etmək lazımdır ki, pafoslu bəyanatlara baxmayaraq, çətin ki, Qərbin praqmatik siyasətçiləri bu işdə sırf humanist mülahizələri rəhbər tuturlar. İki slavyan xalqı, Avropanın iki böyük ölkəsi arasında olan hərbi qarşıdurmanın davam etməsi təbii ki, onlara sərf edir. Münaqişənin tezliklə həlli üçün vasitəçi rolunu oynamağa çalışan Türkiyədən fərqli olaraq, Qərb dərhal sərt mövqe sərgiləyərək ardıcıl olaraq Rusiya ilə bütün diplomatik əlaqələri kəsir və bununla da tərəfləri barışdırmaq istəmədiyini nümayiş etdirir.

Müharibə nə qədər uzun sürərsə, Qərb Ukraynanı bir o qədər borc çuxuruna sürükləyir. Bütün bu silahların pulsuz verildiyini düşünməyin. Bəli, “nəcib” Qərb tərəfdaşları borcun bir hissəsini siləcək, lakin Ukrayna qalan hissəsini müxtəlif yollarla uzun müddətə qaytaracaq. Hətta ukraynalıların bütün borclarına görə bağışlanacağını fərz etsək belə, ABŞ və Avropanın aparıcı oyunçuları istənilən halda bu müharibədən böyük siyasi və iqtisadi dividendlər alacaqlar. Köməyə görə minnətdar olan Ukraynanı özünə bərk bağlamaqla, Qərb tərəfdaşları gələcəkdə onun resurslarına çıxış əldə edəcək, onun iqtisadi bazarını dolduracaq, ən sərfəli şərtlərlə iri müqavilələr əldə edəcək və istənilən tenderlərdə üstünlük əldə edəcəklər. Müharibə dövründə dağılan ölkəni də Qərb şirkətləri bərpa edəcəklər. Beləliklə, nə qədər qəribə səslənsə də, müharibənin uzanması qərb şirkətləri üçün gəlirli müqavilələrin imzalanmasına şərait yaradır.

Digər tərəfdən, davam edən müharibə Rusiyaya qarşı mövcud sanksiyaları saxlamağa və yeni sanksiyalar tətbiq etməyə əsas verir. Beləliklə, Qərb əsas geosiyasi rəqiblərindən birini daha da zəiflədə və hərbi potensialını azalda biləcək. Bu, Qərbin daha ciddi təhlükə hesab etdiyi Çinlə gələcəkdə mümkün münaqişədə mühüm rol oynayacaq.

Bütün bunlardan çıxış edərək demək olar ki, yuxarıda qeyd olunan bəyanatlar, hətta proqnoz deyil, konkret fəaliyyət planı hesab edilə bilər. İndiki şəraitdə müharibənin aktiv fazası uzun sürə bilməsə də, buna baxmayaraq, mövqe döyüşləri uzun illər davam edə bilər. Eyni zamanda, Qərb müharibəni kənardan izləyərək çox şey itirmir. Bəli, münaqişə həm ABŞ, həm də Avropa iqtisadiyyatlarına mənfi təsir göstərdi, lakin uzunmüddətli perspektivdə qazanc əldə etməyə hədəfləyən bu oyunun əsas oyunçuları “müvəqqəti çətinliklərə” dözmək üçün kifayət qədər maliyyə potensialına malikdirlər. Qərbin bu müharibədə ikili rolunu başa düşmək üçün elə Borrelin sözlərinə diqqət yetirmək kifayətdir: “Ukraynaya təcavüz başlayandan bəri Avropa İttifaqı Rusiyaya enerji resursları üçün 35 milyard avro ödəyib. Ukraynaya isə cəmi bir milyard avro yardım edib”.

Bununla belə, hər şey hər an dəyişə bilər və qarşıdakı həftələr həqiqətən də bu baxımdan həlledicidir. Ən yaxşı variant isə təbii ki, döyüşən tərəflərin öz aralarında razılığa gəlməsi olardı.

Paylaş:

Baxılıb: 1852 dəfə