Arxeoloqlar Türkiyədə qədim zəlzələnin izlərini tapıblar
06.11.2025 [16:29]
Çanaqqala Universitetinin arxeoloqları Türkiyənin cənub-şərqində təxminən 5000 il əvvəl baş vermiş zəlzələnin izlərini aşkar ediblər. Layihə rəhbəri professor Savaş Sarıaltunun sözlərinə görə, təkanlar erkən bürünc dövrünə aid gil evin uçmasına səbəb olub. AZƏRTAC xəbər verir ki, tədqiqatın nəticələri “Arkeonews” jurnalında dərc edilib.
Tədqiqatçılar Çayönü Təpəsi adlı ibtidai yaşayış məskənində uzunluğu beş metrdən çox olan divarın bütöv halda döşəməyə aşdığını müəyyən ediblər.
“Bu, binanın zəlzələdən əvvəl tərk edildiyini göstərir. Biz orada nə məişət əşyalarına, nə də yanğın izlərinə rast gəldik. Görünür, sakinlər artıq oranı tərk etmişdilər və yer səthindəki silkələnmə köhnə tikilini dağıdıb”, – deyə Sarıaltun qeyd edib.
Divarın qurulmasında istifadə edilən qırmızımtıl kərpiclər rənglərini bişməkdən deyil, tərkibində hematit olan gil sayəsində alıb. Bu təbii piqment bürünc dövrü ustalarının hansı materiallardan istifadə etdiyini anlamağa kömək edir.
Çayönü təpəsinin altında qırılma xətti aşkarlanmasa da, geoloqlar zəlzələnin Diyarbəkirdən şimalda yerləşən Elazığ–Sivricə seysmik zonasında baş verən aktivliklə bağlı ola biləcəyini düşünürlər. Dağıntıların xarakteri təkanların orta güclü, lakin kəskin olduğunu göstərir. Belə ki, divar tam aşıb, dağılmadan yerə çırpılıb.
Qədim zəlzələlərin oxşar izlərinə Yuxarı Dəclə çayının hövzəsindəki digər arxeoloji abidələrdə də rast gəlinib. Bu isə cənub-şərqi Anadolunun qədimdən seysmik fəal zona olduğunu təsdiqləyir.
Alimlərin sözlərinə görə, Çayönü Təpəsi bitki və heyvanların əhliləşdirilməsindən tutmuş memarlığın inkişafına qədər insan sivilizasiyasının erkən innovasiyalarında mühüm rol oynayıb. Tapılan erkən bürünc dövrünə aid qalıqlar göstərir ki, bu yaşayış məskənində həyat neolit dövrünün çiçəklənməsindən sonra da uzun müddət davam edib və ibtidai dövrlə şəhər mədəniyyətinin yaranması arasında körpü rolunu oynayıb.
Xəbər lenti
Hamısına bax
YAP xəbərləri
06 Noyabr 23:42
YAP xəbərləri
06 Noyabr 22:45
YAP xəbərləri
06 Noyabr 22:36
YAP xəbərləri
06 Noyabr 21:28
YAP xəbərləri
06 Noyabr 21:10
YAP xəbərləri
06 Noyabr 20:47
YAP xəbərləri
06 Noyabr 20:30
YAP xəbərləri
06 Noyabr 19:49
YAP xəbərləri
06 Noyabr 19:14
Maraqlı
06 Noyabr 18:36
YAP xəbərləri
06 Noyabr 18:12
YAP xəbərləri
06 Noyabr 17:49
Dünya
06 Noyabr 17:41
YAP xəbərləri
06 Noyabr 17:40
Siyasət
06 Noyabr 17:23
YAP xəbərləri
06 Noyabr 16:54
Dünya
06 Noyabr 16:29
YAP xəbərləri
06 Noyabr 16:26
Diaspor
06 Noyabr 15:43
Dünya
06 Noyabr 15:32
YAP xəbərləri
06 Noyabr 14:46
YAP xəbərləri
06 Noyabr 14:45
YAP xəbərləri
06 Noyabr 14:44
Dünya
06 Noyabr 14:25
YAP xəbərləri
06 Noyabr 14:25
YAP xəbərləri
06 Noyabr 14:23
YAP xəbərləri
06 Noyabr 13:58
YAP xəbərləri
06 Noyabr 13:48
YAP xəbərləri
06 Noyabr 13:44
YAP xəbərləri
06 Noyabr 13:43
YAP xəbərləri
06 Noyabr 13:42
YAP xəbərləri
06 Noyabr 13:41
YAP xəbərləri
06 Noyabr 13:40
YAP xəbərləri
06 Noyabr 13:39
YAP xəbərləri
06 Noyabr 13:38
YAP xəbərləri
06 Noyabr 13:35
YAP xəbərləri
06 Noyabr 13:25
Dünya
06 Noyabr 13:16
YAP xəbərləri
06 Noyabr 13:04
Sosial
06 Noyabr 12:58
YAP xəbərləri
06 Noyabr 12:55
İqtisadiyyat
06 Noyabr 12:54
Sosial
06 Noyabr 12:53
Hadisə
06 Noyabr 12:53
İqtisadiyyat
06 Noyabr 12:52
İqtisadiyyat
06 Noyabr 12:51
YAP xəbərləri
06 Noyabr 12:50
Dünya
06 Noyabr 12:45
YAP xəbərləri
06 Noyabr 12:31
Siyasət
06 Noyabr 12:20
YAP xəbərləri
06 Noyabr 12:11
Gündəm
06 Noyabr 12:10
YAP xəbərləri
06 Noyabr 12:08
Sosial
06 Noyabr 11:56
YAP xəbərləri
06 Noyabr 11:39
YAP xəbərləri
06 Noyabr 11:37
Siyasət
06 Noyabr 11:35
İqtisadiyyat
06 Noyabr 11:17
Gündəm
06 Noyabr 10:54
İqtisadiyyat
06 Noyabr 10:38
YAP xəbərləri
06 Noyabr 10:15
Analitik
06 Noyabr 09:51
MEDİA
06 Noyabr 09:30
Analitik
06 Noyabr 09:12
Sosial
06 Noyabr 08:54
Sosial
06 Noyabr 08:31
YAP xəbərləri
05 Noyabr 23:45
İdman
05 Noyabr 23:44
Sosial
05 Noyabr 23:30
Dünya
05 Noyabr 23:22
