Heydər Əliyev
yeni azerbaycan logo

Ana səhifə / Xəbər lenti / Mart çıxdı, dərd çıxdı...

Mart çıxdı, dərd çıxdı...

31.03.2023 [10:52]

Hamı yaza mərd çıxdı

Bu gün martın son gününü yaşayırıq. Bu ay baharın gəlişini müjdələməklə yanaşı, Novruz bayramı və tətil günləri ilə də bizi sevindirdi. Bəs günümüzdə tez-tez el məsəli kimi işlədilən “Mart gəldi, dərd gəldi” ifadəsi niyə yaranıb? Bu ayı digərlərindən fərqləndirən nədir? Nə üçün təqvimə qarşı belə diskiriminasiya mövcuddur?

Boz ay bitdi

Bakı Dövlət Universitetinin dosenti, folklorşünas-alim Məhəmməd Məmmədov qəzetimizə açıqlamasında bildirib ki, bu deyim havaların kəskin dəyişilməsi ilə bağlıdır. Martın girməsi əslində, Boz ayın dövrünə təsadüf edir. Boz ay qışdan yaza keçid dövrüdür: “Xalq təqviminə görə, qış fəsli üç hissəyə bölünür. Böyük çillə, Kiçik çillə və Boz ay. Böyük çillə qışın gəlişini bildirir, dekabrın 22-i girir, 40 gün davam edir. Fevralın 1-i Kiçik çillə başlayır, 20 gün davam edir. Boz ay isə qış fəslinin sonuncu ayıdır. Xalq deyimlərinə görə, bu çillə yerini heç cür Boz aya vermək istəmir. Bildiyiniz kimi, Boz ay da havalar tez-tez dəyişir, səma bozarır. Belə bir deyim var, boz ay bozara-bozara keçər”.

Hər ayın ömründən özünə pay biçən ay...

Xalq etimalogiyasına görə, Göy Tanrı ili 12 aya bölüb. Bu vaxt hər aya 32 gün, təkcə Boz aya 14 gün düşüb. Boz ay inciməsin deyə, hər ay ömründən bir gün bu aya verib. Lakin Boz ay yenə narazı qalıb. Bunu görən ayların bəzisi ömründən bir gün də götürüb Boz aya verib. Elə ona görə də ayların bəzisi 30 gün, bəzisi isə 31 gündən ibarətdir. Deyilənlərə görə, Boz ayda havaların bu cür dəyişkən olmasının səbəbi hər aydan pay aldığına işarədir.

Folklorşünas deyir ki, martda müxtəlif ayların iqlim şəraiti özünü göstərir. Sən demə, ona görə də martın bir günü mülayim, bir günü yağışlı, bir günü isə küləkli keçir. Ən nəhayət, xalq arasında “Mart çıxdı, dərd çıxdı. Hamı yaza mərd çıxdı” deyimi belə yaranır.

MÜŞFİQƏ

Paylaş:
Baxılıb: 139 dəfə

Xəbər lenti

Hamısına bax

Siyasət

Siyasət

Arxiv
B Be Ça Ç Ca C Ş
1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27
28 29 30 31