Mayya sivilizasiyasının ən böyük abidəsinin sirri açılıb
08.11.2025 [15:26]
Alimlər müəyyən ediblər ki, mayyalılara məxsus ən böyük məşhur abidə olan Meksikanın Tabasko ştatında yerləşən “Aguada-Feniks” kompleksi təxminən üç min il əvvəl kosmosun memarlıq modeli kimi yaradılıb.
AZƏRTAC xəbər verir ki, “Science Advances (Sci Adv) jurnalında dərc edilən tədqiqata görə, uzunluğu təxminən doqquz kilometr olan bu nəhəng tikili qədim Mezoamerika mədəniyyətində kainatın və zaman dövrlərinin simvolu sayılan xaç formasında inşa olunub.
Abidənin mərkəzində arxeoloqlar yuvalanmış iki xaçşəkilli çuxur aşkar ediblər. Burada dini hədiyyələr, o cümlədən dəniz ilbizlərinin qabıqları, nefrit və yaşıl daşdan fiqurlar, həmçinin mavi, yaşıl və sarı piqmentlər tapılıb. Bu piqmentlər dünyanın dörd istiqamətinə uyğun şəkildə yerləşdirilib. Alimlərin fikrincə, bu tapıntı rənglərin istiqamətlərlə simvolik əlaqəsinin ən erkən nümunəsidir ki, sonradan bu ənənə bütün mayya mədəniyyətinə yayılıb.
Xüsusilə diqqətçəkən məqam odur ki, kompleksdə sosial iyerarxiya əlamətləri aşkar olunmayıb, nə saraylar, nə də hökmdar heykəlləri tapılıb. Tədqiqatçılara görə, tikintisi 10 milyonadək iş günü tələb edən bu nəhəng quruluş ümumi ictimai səylərlə, yəni məcburiyyət olmadan inşa edilib. Alimlər hesab edirlər ki, məqsəd “Kainatın xəritəsini” yaratmaq və ümumi ayinlər üçün bir mərkəz formalaşdırmaq olub. Bu isə minlərlə insanı bir araya gətirib və göstərib ki, böyük nailiyyətlər kral hakimiyyəti olmadan da mümkündür.
Xəbər lenti
Hamısına bax
YAP xəbərləri
12 Noyabr 23:15
Xəbər lenti
12 Noyabr 23:01
YAP xəbərləri
12 Noyabr 22:55
İqtisadiyyat
12 Noyabr 22:51
YAP xəbərləri
12 Noyabr 22:50
YAP xəbərləri
12 Noyabr 22:32
Hadisə
12 Noyabr 22:19
Dünya
12 Noyabr 21:57
YAP xəbərləri
12 Noyabr 21:38
YAP xəbərləri
12 Noyabr 21:16
YAP xəbərləri
12 Noyabr 20:40
Dünya
12 Noyabr 20:34
YAP xəbərləri
12 Noyabr 20:12
Dünya
12 Noyabr 19:54
YAP xəbərləri
12 Noyabr 19:30
Elm
12 Noyabr 19:22
YAP xəbərləri
12 Noyabr 18:22
YAP xəbərləri
12 Noyabr 17:52
YAP xəbərləri
12 Noyabr 17:48
YAP xəbərləri
12 Noyabr 16:36
YAP xəbərləri
12 Noyabr 16:19
YAP xəbərləri
12 Noyabr 15:44
YAP xəbərləri
12 Noyabr 15:31
YAP xəbərləri
12 Noyabr 15:29
YAP xəbərləri
12 Noyabr 15:24
YAP xəbərləri
12 Noyabr 15:17
Siyasət
12 Noyabr 14:57
YAP xəbərləri
12 Noyabr 14:56
Gündəm
12 Noyabr 14:52
YAP xəbərləri
12 Noyabr 14:23
Gündəm
12 Noyabr 14:01
YAP xəbərləri
12 Noyabr 14:01
Sosial
12 Noyabr 14:00
Gündəm
12 Noyabr 13:59
Gündəm
12 Noyabr 13:59
Sosial
12 Noyabr 13:58
Sosial
12 Noyabr 13:57
Gündəm
12 Noyabr 13:56
YAP xəbərləri
12 Noyabr 13:10
Gündəm
12 Noyabr 13:02
Gündəm
12 Noyabr 13:01
Sosial
12 Noyabr 12:47
YAP xəbərləri
12 Noyabr 12:42
Sosial
12 Noyabr 12:39
İqtisadiyyat
12 Noyabr 12:38
İqtisadiyyat
12 Noyabr 12:38
COP29
12 Noyabr 12:37
Hadisə
12 Noyabr 12:37
Gündəm
12 Noyabr 12:36
YAP xəbərləri
12 Noyabr 11:48
YAP xəbərləri
12 Noyabr 11:29
Siyasət
12 Noyabr 11:28
YAP xəbərləri
12 Noyabr 10:49
Dünya
12 Noyabr 10:42
Siyasət
12 Noyabr 09:35
Siyasət
12 Noyabr 09:32
Siyasət
12 Noyabr 09:32
Dünya
12 Noyabr 08:24
İdman
12 Noyabr 08:15
Gündəm
12 Noyabr 08:04
Dünya
12 Noyabr 08:03
Siyasət
11 Noyabr 23:04
Dünya
11 Noyabr 22:02
Siyasət
11 Noyabr 21:18
Dünya
11 Noyabr 20:36
Dünya
11 Noyabr 19:21
Hərbi
11 Noyabr 18:24
Gündəm
11 Noyabr 17:13
Dünya
11 Noyabr 17:13
Sosial
11 Noyabr 17:11
