Köklərimizi yaşatmasaq, budaqlarımız solacaq...

Bakı:

18°C

72%

12m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / MEDİA / Köklərimizi yaşatmasaq, budaqlarımız solacaq...

Köklərimizi yaşatmasaq, budaqlarımız solacaq...

18.09.2025 [11:16]

Ənənələrimizi necə qoruyaq ?

İnsan ağac kimidir, kökü yoxdursa, yerində dayana bilməz. Xalq olaraq bizim kökümüz isə tariximiz, mədəniyyətimiz, milli adət-ənənələrimizdir. Nə qədər inkişaf etsək, texnologiya ilə iç-içə yaşasaq da, milli dəyərlərimizi, bayatıların ahəngini içimizdə hiss etdiyimiz müddətcə hələ də azərbaycanlıyıq. Ənənələr sadəcə keçmişimiz deyil, xalqın yaddaşı, ruhu, kimliyidir. Milli adətlərimiz nəsildən-nəslə ötürülən bir məktəbdir. Məlumdur ki, bu gün dünya sürətlə dəyişir. Texnologiyanın inkişafı, informasiya axınının sürətlənməsi, xarici mədəniyyətlərin təsiri ilə gənc nəsil bəzən öz köklərindən uzaqlaşır. Təəssüf ki, Qərb modelləri, yad yaşam tərzləri bir çox hallarda milli-mənəvi dəyərlərimizin kölgədə qalmasına səbəb olur. Məsələn, toy və nişan mərasimlərimizdə milli musiqi və geyimlərin yerini bəzən xarici üslublar tutur, Novruz bayramının dərin fəlsəfi və mədəni mahiyyəti bəzən sadəcə bir tətil kimi qəbul olunur, ailə dəyərləri və böyüyə hörmət kimi əxlaqi prinsiplər müəyyən qədər zəifləyir. Bu cür hallar təbii ki, milli dəyərlərimizin itirilməsi ilə nəticələnə bilər. Odur ki, bu sahədə ciddi mübarizə aparmaq vacibdir.

Adət-ənənələrimiz yalnız xüsusi günlərdə xatırlanmalı deyil

Mövzuya aid fikirlərini “Yəni Azərbaycan”la bölüşən folklorşünas alim Məhəmməd Məmmədov bildirib ki, milli adət-ənənələrin qorunması məsələsi sadəcə mədəniyyət sahəsinə deyil, eyni zamanda cəmiyyətin sosial strukturuna və kimlik formalaşmasına da birbaşa təsir göstərir: “Çünki adət-ənənələr xalqın sosial yaddaşını, həyat tərzini və birlik duyğusunu ifadə edən mühüm sosial institutlardır. Onlar həm ailə münasibətlərində, həm də icma və milli birlik çərçivəsində sosial sabitliyin qorunması üçün mühüm rol oynayır.

Adət-ənənələrin qorunması üçün ilk növbədə onların gündəlik həyatla əlaqəsinin saxlanılması vacibdir. Yəni bu dəyərlər yalnız bayram və xüsusi günlərdə xatırlanmalı deyil, gündəlik davranış və münasibətlər sistemində də yaşamalıdır. Məsələn, böyüyə hörmət, qonaqpərvərlik, ailə dəyərləri və qarşılıqlı yardım kimi sosial davranış nümunələri bizim milli adət-ənənələrimizin əsas sütunlarındandır və bunlar sadəcə folklor yox, gündəlik sosial təcrübə olaraq qorunmalıdır”.

Gənclər arasında təbliğat müasir formatda olarsa...

Folklorşünas qeyd edib ki, bu dəyərləri qorumağın ən effektiv yollarından biri onları gənc nəslə müasir dillə və müasir formatda çatdırmaqdır: “Bu gün gənclər informasiyanı əsasən sosial media, film və vizual məzmunlar vasitəsilə qəbul edir. Ona görə də, adət-ənənələr yalnız kitab səhifələrində qalmamalı, onları animasiyalar, sənədli filmlər, sosial layihələr və rəqəmsal platformalar vasitəsilə təqdim etmək lazımdır. Bu, gənc nəslə öz kimliyini daha aydın və maraqlı şəkildə tanıdacaq”.

Milli dəyərlər ilk növbədə ailədə formalaşır...

Alimin sözlərinə görə digər mühüm məsələ icma əsaslı təşəbbüslərin gücləndirilməsidir: “Regionlarda və kəndlərdə yerli icmaların təşkil etdiyi mərasimlər, folklor festivalları və milli mətbəx günləri təkcə əyləncə yox, həm də sosial birliyi qoruyan, adətləri yaşadan mühüm vasitələrdir. Dövlət və qeyri-hökumət təşkilatları belə təşəbbüslərə dəstək verməli, bu cür tədbirləri daha geniş auditoriyaya çatdırmalıdır.

Və nəhayət, ailə institutunun gücləndirilməsi bu prosesin təməlini təşkil edir. Çünki milli dəyərlər ilk növbədə ailədə formalaşır. Uşaq böyüyə hörməti, milli bayramların mənasını, ənənəvi yeməklərin hazırlanmasını və xalq nağıllarını ilk dəfə ailəsində öyrənir. Ailədə bu dəyərlər verilmirsə, cəmiyyətin digər institutları bunu tam şəkildə əvəz edə bilmir”.

Göründüyü kimi, milli adət-ənənələrin qorunması yalnız keçmişə hörmət deyil, həm də gələcək üçün məsuliyyətdir. Bu dəyərlər unudularsa, xalq olaraq köklərimizdən uzaqlaşar, qlobal mədəniyyətdə özümüzü itirə bilərik. Buna görə də hər bir fərd, ailə və cəmiyyət bu məsuliyyəti öz üzərinə götürməli, mədəni irsimizi gündəlik həyatın bir parçası kimi yaşatmalıdır.

Yeganə

Məqalə “Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyi”nin maliyyə dəstəyi ilə “Azərbaycanın dövlətçilik tarixinin, milli adət-ənənələrinin, elm və mədəniyyətinin təbliği” istiqaməti üzrə hazırlanmışdır.

Paylaş:

Baxılıb: 77 dəfə