Asiyadan Avropaya...

Ana səhifə / İqtisadiyyat / Asiyadan Avropaya...

Asiyadan Avropaya...

11.05.2022 [10:04]

Azərbaycan üzərindən

Hazırda nəqliyyat-logistika sahəsində bütün dünyada ciddi rəqabət müşahidə edilir. Coğrafi baxımdan əlverişli məkanlarda yerləşən ölkələr tranzit imkanlarından daha geniş şəkildə bəhrələnməyə, öz ərazilərindən beynəlxalq daşımaların həcmini çoxaltmağa və beləliklə də gəlirlərini artırmağa böyük səy göstərirlər. Əlamətdar haldır ki, bu rəqabətdə Azərbaycan xüsusi cəlbediciliyi ilə seçilir.

Mübariz ABDULLAYEV

Azərbaycanın tranzit imkanlarına artan beynəlxalq maraq

Bir müddət öncə Fars körfəzini Qara dənizlə birləşdirən tranzit marşrutu üzrə İran, Azərbaycan və Gürcüstan ərazisindən keçməklə ilk sınaq daşıması həyata keçirilib. Üç ölkənin nəqliyyat vasitələrindən ibarət avtomobil karvanı İran Biləsuvarından Azərbaycana, sonra Gürcüstan limanlarına, oradan Bolqarıstana, daha sonra quru yolla Şərqi Avropanın digər ölkələrinə doğru hərəkət edib. Bununla da, Cənubi Qafqazda Azərbaycanın iştirakı ilə növbəti regional əməkdaşlıq platformasının təməli qoyulub. Ölkəmizdən keçən yeni marşrut İranın cənubunda Fars körfəzindən başlayıb Avropaya kimi davam edir. Gələcəkdə bu dəhliz üzərindən dəmir yolu yükdaşımalarının da həyata keçirilməsi mümkün olacaq. Layihəyə əsasən, Cənubi Asiya ölkələri dəhliz vasitəsilə Avropaya daha bir yol əldə edəcəklər. Sözügedən nəqliyyat dəhlizi və onun gələcəkdə istifadəsinin genişləndirilməsi region ölkələri üçün mühüm iqtisadi üstünlüklər vəd edir. Dəhliz həm tranzit yükdaşımaları, həm də dünya bazarına çıxış baxımından böyük önəm daşıyır. Bu da regiondakı əksər kommunikasiya layihələrinin əsas təşəbbüskarı və moderatoru olan Azərbaycanın nəqliyyat habı kimi mövqeyinin möhkəmlənməsinə şərait yaradacaq.

Bu günlərdə isə Çindən Almaniyaya gedən yük qatarı üçün yenə də ən əlverişli marşrut kimi Azərbaycan seçilib. “Azərbaycan Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi” QSC-dən (ASCO) bildirilib ki, Çinin şimal-qərbindəki Şaansi əyalətinin paytaxtı Sian şəhərindən Almaniyanın Mannhaym şəhərinə gedən ilk yük qatarı Qazaxıstanın Aktau limanına çatıb. Yük qatarı buradan ASCO Dəniz Nəqliyyatı Donanmasına məxsus “Maestro Niyazi” quru yük gəmisi ilə Azərbaycanın Hövsan limanına yola salınıb. Hövsan limanında aşırılan yüklər Qara dəniz vasitəsilə Avropaya çatdırılacaq.

Təqdim olunan faktlar beynəlxalq səviyyədə Azərbaycanın tranzit imkanlarına marağın artmasından xəbər verir. Getdikcə daha çox sayda şirkətlər və ölkələr Azərbaycan üzərindən daşımalara üstünlük verirlər. Təsadüfi deyildir ki, respublikamızın bu sahədən gəlirləri artır. Təkcə cari ilin yanvar-mart aylarında nəqliyyat sektorunda fəaliyyət göstərən müəssisələr və fiziki şəxslər tərəfindən 49,3 milyon ton yük daşınıb. Ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə yük daşınması 5,7 faiz artıb. Yüklərin 55,9 faizi avtomobil, 7,7 faizi dəmir yolu, 2,9 faizi dəniz, 0,3 faizi hava nəqliyyatı ilə daşınıb. O cümlədən bu ilin ilk üç ayında dəniz limanlarında 2 milyon 518,3 min ton həcmində yükləmə-boşaltma işləri həyata keçirilib. Limanlarda aşırılan yüklərin 2 milyon 371,8 min tonunu və ya 94,2 faizini tranzit yüklər təşkil edib.

Müasir infrastrukturun yaratdığı üstünlüklər

Sual yaranır: İndiki kəskin rəqabət şəraitində şirkətlərin və ölkələrin tranzit məkan kimi Azərbaycanı seçmələrini şərtləndirən amillər hansılardır? Sualın cavabı olaraq bir sıra amillər sadalamaq mümkündür. Burada, əlbəttə ki, ölkədəki uzunmüddətli daxili sabitliyin, Azərbaycanın işğalçı Ermənistan istisna olmaqla, bütün qonşularla yaxşı münasibətlər qurmasının, daşımalar üzrə qanunvericilik bazasının mütəmadi qaydada təkmilləşdirilməsinin, tariflərin optimallaşdırılmasının və bu kimi digər amillərin böyük rolu var. O cümlədən artan geosiyasi gərginliklər fonunda daşıyıcı şirkətlər təhlükəsiz məkan kimi fərqlənən Azərbaycana üstünlük verirlər.

Sadalanan amillər öz yerində. Dünyada Azərbaycanın tranzit cəlbediciliyinin artmasını şərtləndirən əsas cəhət isə, heç şübhəsiz ki, ölkəmizdə son 18 ildə qurulan müasir yol-nəqliyyat infrastrukturu ilə bağlıdır. Respublikamızın ərazisindən iki mühüm marşrut - Şərq-Qərb və Şimal-Cənub dəhlizləri keçir. Şərq-Qərb dəhlizi Avropa və Asiyanı birləşdirən ən qısa nəqliyyat marşrutudur. Şimal-Cənub dəhlizi yüklərin Hindistandan Rusiyaya, eləcə də Şimali və Qərbi Avropaya daha qısa müddətə çatdırmağa imkan verir. Əgər sözügedən marşrut üzrə indiyədək yüklərin daşınması 6-7 həftəyə başa gəlirdisə, Şimal-Cənub dəhlizi bu müddəti yarıyadək azaltmağa imkan verir.

Əlamətdar haldır ki, Azərbaycan hər iki dəhlizdə çox mühüm həlqəni təşkil edir. Məlumat üçün bildirək ki, Şərq-Qərb və Şimal-Cənub dəhlizləri 10-dan çox ölkəni birləşdirir. Ancaq Azərbaycan yeganə ölkədir ki, hər iki dəhlizin fəal iştirakçısıdır. Digər tərəfdən, Azərbaycan böyük həcmlərdə investisiyalar yönəltməklə hər iki dəhliz üzrə müasir infrastruktur qurmağa nail olub. Bu sırada Azərbaycanın Xəzərdə ən böyük liman inşa etməsini, Bak-Tbilisi-Qars dəmir yolu layihəsini gerçəkləşdirməsini xüsusi qeyd edə bilərik. Ələt qəsəbəsində yaradılan azad iqtisadi zona ölkəmizin tranit imkanlarının artmasına yaradacaq. “Azərbaycan ərazisində bütün nəqliyyat-kommunikasiya layihələri praktiki olaraq başa çatdırılıb. Nəqliyyat-logistika infrastrukturunun yaradılması tamamlanıb. Bu gün biz daşımanı çoxaltmaq və Azərbaycanın tranzit imkanlarını artırmaq üçün tərəfdaşlarımızla, qonşularımızla işləyirik”, - deyə Prezident İlham Əliyev vurğulayıb.

Paylaş:

Baxılıb: 128 dəfə

Xəbər lenti

Hamısına bax