Əyləncə, bayağı musiqi, yoxsa tələbat...

AZ RU EN

Ana səhifə / Sosial / Əyləncə, bayağı musiqi, yoxsa tələbat...

Əyləncə, bayağı musiqi, yoxsa tələbat...

31.10.2023 [10:40]

Bir problemə fərqli baxış

Günel ABBAS

Televiziya məkanındakı verilişlər, onların formatı və bu proqramların tamaşaçıya təlqin etdiyi informasiya mütəmadi şəkildə müxtəlif platformalarda müzakirə olunmaqdadır. Bu yerdə kiçik bir məqamı diqqətə çatdırmaq yerinə düşər. İllər əvvəl Rəsul Rzanın Moskvada televiziya ilə bağlı bir məqaləsi dərc olunmuşdu. Bu məqalədə Rəsul Rza yazırdı ki, mənə elə gəlir ki, televiziya verilişlərinin vəzifəsi zövqü axsayan kütlənin arxasınca getmək yox, onun bu zövqünü tədricən müalicə edib qaldırmaqdan ibarətdir...

Doğrudan da belədir - bəzən efirin “doldurulmasına xidmət edən” əyləncəli proqramlara baxanda düşünürsən ki, bu verilişlər insanları hara aparır? Mütəxəssislər hər zaman deyir ki, bir verilişi hazırlamaq məsuliyyət tələb edir - bu gün isə efiri doldurmaq xatirinə hansı bayağı üsullardan istifadə edilmir...

Bu xüsusda Bakı Musiqi Akademiyasının rektoru, Xalq artisti Fərhad Bədəlbəylinin ümummilli lider Heydər Əliyevin 100 illik yubileyi çərçivəsində ilk dəfə keçirilən Musiqi Forumunda ifadə etdiyi fikirlər lap yerinə düşdü. Fərhad müəllim çıxışında vurğulayıb ki, proqramların 90 faizinin əyləncə motivli olması xoşagələn deyil: “Heç olmasa, bunların 30-40 faizində ciddi sənət, ciddi musiqi görmək arzumdur. Elə olur ki, bu verilişlərə baxanda adam utanır. Biz bu sözləri ifadə etməkdən çəkinməməliyik, özümüzü tənqid etməkdən utanmamalıyıq”.

Milli Məclisin mədəniyyət komitəsinin sədr müavini Fazil Mustafa “Yeni Azərbaycan”a açıqlamasında bildirib ki, bütövlükdə bu məsələdə televiziyaların qınanılması doğru deyil: “Televiziya təhsil müəssisəsi yaxud, insanları tərbiyələndirmək üçün nəzərdə tutulmuş quruluş deyil. Bu, biznes quruluşudur və biznes quruluşu da cəmiyyətin düşüncə tərzinə uyğun olaraq verilişlər hazırlamalıdır. Bu məqam bütün dünya ölkələrində belədir. Yəni televiziyalarda əyləncə xarakterli, vaxt öldürmək istəyən insanların zövqünə uyğun da verilişlər qururlar. Ümumiyyətlə, intellektual fəaliyyətlə məşğul olan insanlar televiziyadan nəyisə öyrənmək istəyirlərsə, bəlgəsəl proqramları izləyirlər. Hansısa bir diskussiya, elmi debatlara diqqət yetirirlər. Amma hesab edirəm ki, belə bir məsələ üzərində müzakirə aparmaq, televiziyanı birbaşa ittiham etmək çətindir.

Fərhad müəllim peşəkar bir musiqiçi, dəyərli bir sənət adamı kimi televiziyada səsləndirilən musiqilərin müəyyən dərəcədə keyfiyyətsiz və zövqü korlayan mahiyyətli olmasını sezə bilib və onu dilə gətirib. Bütövlükdə bizim toylarımızda bayağı musiqi ənənəsi var, yəni insanlar bunu istəyirlər. Məsələn, fonoqramla oxuyan müğənninin mənasız repertuarına heyran olaraq, bunu qəbul edərək toy keçirirlərsə, deməli onların başqa bir tələbi yoxdur. Ola bilsin, bir-iki nəfər başqa cür, daha səviyyəli bir musiqi mühitinin olmasını istəyir. Amma böyük əksəriyyət bunu tələb etmirsə, heç nə etmək olmaz.

Ona görə də televiziyalar əhalinin zövqünə uyğun davranırlar. Bu baxımdan özəl kanallara indi nəyisə diktə eləmək olmaz. Amma dövlət kanalları bu məsələdə istisna təşkil edir. Bu kanalların kifayət qədər yaxşı verilişləri olduğunu söyləməliyik. Məsələn, bu istiqamətdə Azərbaycan Dövlət Televiziyasının çox dəyərli verilişləri var. Orada çox ciddi islahatlar aparılıb. Hesab edirəm ki, Mədəniyyət kanalı da kifayət qədər zəngin, çoxşaxəli verilişlər sistemini qura bilib və bunu uğurlu şəkildə təqdim edir. Eyni zamanda İctimai TV-nin də bir neçə verilişi bilgilənmə baxımından çox faydalıdır. Yəni mütləq mənada telekanalların hamısının zövqsüz verilişlər nümayiş etdirdiyini söyləmək bir az doğru olmaz. Sənət adamları təbii ki, buna öz iradlarını bildirməlidirlər. Çünki onların sənət zövqü bizimkindən daha yüksəkdir. Amma bunlarla yanaşı cəmiyyətin də televiziyaları necə pressinqdə saxladığını unutmaq olmaz”.

Paylaş:

Baxılıb: 199 dəfə