İranda Konstitusiya dəyişiklikləri
06.12.2022 [10:56]
Hakimiyyət hansı islahatlara hazırdır?
İran rejimi ölkədə baş verən kəskin etirazların qarşısında geri çəkilməyə başlayıb. Dövlət rəsmiləri əxlaq polisinin ləğvinin ardından indi də ölkə Konstitusiyasında dəyişikliklərin mümkünlüyünü irəli sürürlər.
Belə ki, İran prezidenti İbrahim Rəisi ölkədə davam edən etirazlar fonunda ölkənin 1979-cu ildə qəbul edilmiş konstitusiyasının bəzi maddələrinin dəyişdirilməsinin mümkünlüyünü bildirib. Bu barədə “Al Hadas” telekanalı məlumat yayıb. Rəisi İranın Konstitusiya Günü münasibətilə dövlət televiziyasında çıxışı zamanı bildirib ki, Konstitusiyada heç bir çıxılmaz vəziyyət yoxdur: “Onun təşkili, hazırlanması və yekunlaşdırılması Konstitusiyanın həyata keçirilməsində, ölkənin işlərinin idarə olunmasında istənilən çıxılmaz vəziyyətlə üzləşəcək şəkildə həyata keçirilib. Zərurət yarandıqda Konstitusiyanın tətbiqi, üsul və mexanizmləri mütləq dəyişdirilə və təkmilləşdirilə bilər”.
Qeyd edək ki, İran konstitusiyası 1979-cu il dekabrın 3-də referendumla qəbul edilib. Konstitusiya həmin dövrdə də bir sıra qarşıdurmalara səbəb olub. Bu səbəbdən də Konstitusiya layihəsi ilə bağlı müzakirələr aprel ayından dekabra qədər davam edib. Həmin dövrdə İranın baş naziri olan Mehdi Bazarqanın başçılıq etdiyi müvəqqəti hökumətin təsdiqlədiyi ilk layihə İslam İnqilabı Şurasında təsdiq olunmamışdı. Belə ki, Konstitusiyada şəriət qanunları ilə bağlı xeyli sərt məsələlər yer alırdı ki, bu da gələcəkdə yaranacaq problemlərin əsasını təşkil edirdi. İran Konstitusiyasının yekun mətni 15 noyabr 1979-cu ildə tərtib edildi və həmin vaxtda Konstitusiya üzrə Ekspertlər Şurasının heç də hamısı bu müddəalarla razı olmadı. Şura nümayəndələrinin yalnız üçdə ikisi bu layihəni təsdiq etdi. Beləliklə, İran Konstitusiyası heç də hər kəsin “ürəyincə” olmadı.
İndiki halda isə, İranda baş verən etirazlar artıq Konstitusiyanın da dəyişməsini aktuallaşdırır. Etirazçılarla məhz bu yolla razılaşmaya gəlmək istəyən İran hakimiyyəti “islahatlar” mənzərəsi yaratmağa çalışır.
Məsələ ilə bağlı fikirlərini “Yeni Azərbaycan”la bölüşən politoloq İlqar Vəlizadə bildirib ki, İran Konstitusiyasında dəyişikliklərin mümkünlüyü ilə bağlı açıqlamalar etirazçıların tələblərindən və qətiyyətindən irəli gəlir. Onun sözlərinə görə, hakimiyyət bu qətiyyətin qarşısında irəli sürülən tələblərlə razılaşmalıdır: “Ehtimal etmək olar ki, nəzərdə tutulan dəyişikliklər, əsasən, hicabla bağlı olacaq. Eyni zamanda, digər fundamental dəyişikliklər də ola bilər ki, bu da özündə insan hüquq və azadlıqlarının genişlənməsini tanıdacaq. Etirazçı kütlə Konstitusiyadakı sərt qanunlara, hətta orada yer alan sərt ifadələrə qarşı tələblər irəli sürür. Hələlik dəyişikliklərin nələri əks etdirəcəyi ilə bağlı qəti və tam fikir söyləmək mümkün deyil. Bütün hallarda rejim artıq islahatlara start verir. Bu isə onu göstərir ki, İran rejimi nümayişçiləri gec də olsa, müəyyən dərəcədə eşidib. Amma bu islahatlar gecikmiş islahatlardır. Əslində, proseslər daha ciddi tələblərlə müşayiət olunur. Məsələn, nümayişçilərin əsas tələbi İrandakı siyasi quruluşu dəyişməkdir. İndiki halda İran hakimiyyəti buna hazırdırmı? Eyni zamanda, hazırkı islahatlar buna gətirib çıxara biləcəkmi? Bu ritorik suallardır və cavabları da bəllidir. İran buna hazır deyil. İran hakimiyyəti isə irimiqyaslı islahatlarla razılaşmır. Bu amil isə nümayişlərin daha geniş şəkildə davam edəcəyindən xəbər verir”.
SADİQ
Xəbər lenti
Hamısına bax
Xəbər lenti
30 Yanvar 16:26

Xəbər lenti
30 Yanvar 15:45

Xəbər lenti
30 Yanvar 15:33

Xəbər lenti
30 Yanvar 15:31

Xəbər lenti
30 Yanvar 15:25

Dünya
30 Yanvar 14:45

Xəbər lenti
30 Yanvar 14:24

Siyasət
30 Yanvar 13:11

Gündəm
30 Yanvar 13:08

Xəbər lenti
30 Yanvar 12:59

Xəbər lenti
30 Yanvar 12:50

Xəbər lenti
30 Yanvar 12:35

Xəbər lenti
30 Yanvar 12:08

Dünya
30 Yanvar 11:53

Xəbər lenti
30 Yanvar 11:38

Xəbər lenti
30 Yanvar 11:32

Maraqlı
30 Yanvar 11:16

Xəbər lenti
30 Yanvar 11:13

Xəbər lenti
30 Yanvar 11:03

Dünya
30 Yanvar 10:46

Xəbər lenti
30 Yanvar 10:25

Xəbər lenti
30 Yanvar 10:03

Dünya
30 Yanvar 09:51

Xəbər lenti
30 Yanvar 09:45

Xəbər lenti
29 Yanvar 23:19

Xəbər lenti
29 Yanvar 22:37

Xəbər lenti
29 Yanvar 22:33

Xəbər lenti
29 Yanvar 20:14

Xəbər lenti
29 Yanvar 18:16

Xəbər lenti
29 Yanvar 17:41

Siyasət
29 Yanvar 17:38

Xəbər lenti
29 Yanvar 15:57

Dünya
29 Yanvar 15:25

Siyasət
29 Yanvar 13:23

Xəbər lenti
29 Yanvar 12:58

Xəbər lenti
29 Yanvar 11:52

Xəbər lenti
29 Yanvar 11:41

Xəbər lenti
29 Yanvar 11:37

Dünya
29 Yanvar 11:34

Gündəm
28 Yanvar 22:53

Gündəm
28 Yanvar 22:22

Dünya
28 Yanvar 19:40

Xəbər lenti
28 Yanvar 17:20

Xəbər lenti
28 Yanvar 16:20

Xəbər lenti
28 Yanvar 16:18

Xəbər lenti
28 Yanvar 16:15

Xəbər lenti
28 Yanvar 16:14

Xəbər lenti
28 Yanvar 16:11

Gündəm
28 Yanvar 16:09

Xəbər lenti
28 Yanvar 14:59

Xəbər lenti
28 Yanvar 14:58

Xəbər lenti
28 Yanvar 14:30

Dünya
28 Yanvar 14:15

Siyasət
28 Yanvar 14:12

Gündəm
28 Yanvar 14:10

Xəbər lenti
28 Yanvar 13:24

Siyasət
28 Yanvar 13:21

Xəbər lenti
28 Yanvar 13:18

İqtisadiyyat
28 Yanvar 12:42

Xəbər lenti
28 Yanvar 12:40

Xəbər lenti
28 Yanvar 12:25

Siyasət
28 Yanvar 12:24

Siyasət
28 Yanvar 12:19

MEDİA
28 Yanvar 11:27

Xəbər lenti
28 Yanvar 11:00

Xəbər lenti
28 Yanvar 10:55

Siyasət
28 Yanvar 10:45

Xəbər lenti
28 Yanvar 10:35

Sosial
28 Yanvar 10:33

Siyasət
28 Yanvar 10:30
